Το Σύνδρομο του Μωυσή

(1).Μια αυταπάτη που χαρακτηρίζεται από την άκριτη πίστη στις υποσχέσεις άλλων να οδηγήσουν κάποιον στη Γη της Επαγγελίας π.χ. στην ομορφιά, στη δόξα, στα πλούτη, στη δύναμη, στη γαλήνη ή στην ευτυχία.

(2).Μια αυταπάτη που χαρακτηρίζεται από την πεποίθηση ότι κάποιος έχει επιλεχθεί από το Θεό, τη μοίρα ή την ιστορία για να οδηγήσει άλλους στη Γη της Επαγγελίας π.χ. στόχοι όπως "να μπουν οι επιστήμες σε γερά θεμέλια" (Καρτέσιος) ή πίστη σε πράγματα όπως "τον αιώνιο νόμο της φύσης που δίνει στη Γερμανία ,ως την ισχυρότερη δύναμη, το δικαίωμα μπροστά στην Ιστορία να υποτάξει αυτούς τους ανθρώπους των κατώτερων φυλών, να τους διαφεντεύσει και να τους εξαναγκάσει να εκτελούν χρήσιμες χειρωνακτικές εργασίες" (Χίτλερ).

Το Σύνδρομο του Μωυσή δεν πρέπει να συγχέεται με το σύνδρομο του νεογνού Μωυσή (η πλάνη της ελπίδας-μέσα-σε-καλάθι), ένα είδος αμυντικού μηχανισμού όπου κάποιος εξαπατά τον εαυτό του και οδηγείται στην απραξία από τον ευσεβή πόθο ότι στο τέλος κάποιος άλλος θα έρθει και θα του λύσει τα προβλήματα, σώζοντας τον από την καταστροφή.